Może być spowodowana m.in. przez:

• zatrucie lekami lub środkami odurzającymi,
• uraz (zwł. uraz głowy – najczęstsza przyczyna),
• wstrząs,
• niedotlenienie mózgu (np. na skutek podtopienia),
• zatrzymanie akcji serca,
• udar i krwawienie mózgowe,
• encefalopatię wątrobową,
• hypoglikemię, powikłania cukrzycy,
• niewydolność nerek,
• zaburzenia rytmu serca,
• epilepsję.

Śpiączka jest zaburzeniem przytomności i świadomości. Pacjenta nie można obudzić żadnym dźwiękiem ani impulsem czuciowym. Specyficznym przypadkiem jest oczywiście śpiączka farmakologiczna, w którą wprowadza się pacjenta celowo (maksymalnie na 6 miesięcy), a wybudzić go można w zasadzie w dowolnym momencie. Jeżeli śpiączka nie została wywołana farmakologicznie, trwa dwa tygodnie, po czym przechodzi w jeden z poniższych stanów:

• mutyzm akinetyczny (niemożność mówienia i poruszania się),
• stan wegetatywny (inaczej apaliczny; przytomność bez świadomości),
• stan minimalnej świadomości,
• zespół zamknięcia (locked-in syndrome, pseudośpiączka).

Należy tutaj zwrócić uwagę na różnicę między przytomnością a świadomością. Można być świadomym i nieprzytomnym (np. podczas snu), można być przytomnym i nieświadomym (stan wegetatywny). Pacjenci z zespołem zamknięcia są i przytomni i świadomi, jednak ze względu na uszkodzenie pnia mózgu nie są w stanie komunikować się ze światem.

Zwykle stan chorego ocenia się przy pomocy tzw. skali Glasgow, badając m.in. odruchy źreniczne czy odruchowe reakcje na podrażnienie fizyczne. Do dokładnego określenia stanu pacjenta stosuje się Coma Recovery Scale.